Leestijd 3 - 4 min

In de Kans-klas hangt een groot hart aan de wand, gevuld met allemaal spiegeltjes gemaakt van aluminiumfolie. Een cadeau aan juf Sacha van Engelen, aan het eind van vorig schooljaar. De maakster wilde ermee uitdrukken dat zij van zichzelf had leren houden in de Kans-klas. Mooi … Voor méér kinderen geldt dat hun zelfvertrouwen een boost krijgt in het extra jaar op De Klimboom.

Worden wie je bent in de Kans-klas

“Dit is géén extra jaar groep 8”, onderstreept Sacha maar meteen. “We doen hier echt voorwerk voor de brugklas – een beetje wiskunde, Engels - en bereiden leerlingen goed voor op hun overstap.”
Sacha ontwierp het lesprogramma voor de Kans-klas en nam daarin ook het ontwikkelen van brugklasvaardigheden mee. Hoe werk je met een agenda? Wat is een schriftelijke overhoring? Hoe plan en maak je huiswerk, hoe leer je een proefwerk? Dat soort vaardigheden komt aan bod. Gaandeweg het jaar gaat Sacha zelfs lesgeven op de middelbare, om haar leerlingen vast te laten wennen aan ‘zo’n grote school’, drukke gangen, volle aula’s en met een zware boekentas op de fiets.

Samuel (12)
"Ik vind de Kans-klas leuker dan groep 8, het voelt al een beetje als de brugklas hier.”

Coaching

Regelmatig voert Sacha met leerlingen één op één een coachingsgesprek. Daarin draait het om persoonlijke leerdoelen, die leerlingen zelf formuleren. “Dat gesprek begint eigenlijk al bij het intakegesprek. De motivatie om in de Kans-klas te komen, moet echt uit een kind zélf komen.”
Door de coaching ontwikkelen leerlingen meer zelfinzicht. Gesprekken gaan over: waarom wil je dit, wat gaat al goed, wat wil je nog leren, hoe ga je ervoor zorgen dat dat lukt? Kun je dat alleen, of kan iemand je daarbij helpen? Er volgt een concreet stappenplan om doelen te bereiken.

Anna (13)
“Het is superleuk in de Kans-klas. Hier krijgen we van alles al een beetje lesstof. Dan is het straks fijner beginnen."

Voortijdig schoolverlaten voorkomen

Sacha gaf jarenlang les in groep 8 en heeft een breed netwerk in de regio. Een warme overdracht naar het voortgezet onderwijs hoorde er altijd al bij, en dat gebeurt dus ook in deze groep.
Nut en noodzaak van de Kans-klas wordt echt gezien voor het voortgezet onderwijs. Scholen zien sommige brugklassers echt verzuipen in het eerste jaar en als je dat kunt voorkomen is dat heel mooi. Sacha is ervan overtuigd: “Door deze aanpak voorkom je uitvallers in het onderwijs die misschien zelfs thuiszitters kunnen worden.”

“Aansluiting voortgezet onderwijs voor een groep kinderen echt beter passend”

“Dit is waar het over gaat: kinderen kansen geven”, vindt Ekon Hartog, directeur van samenwerkingsverband passend onderwijs Haarlemmermeer. Dus steunde hij van harte het initiatief voor de Kans-klas.

Passend onderwijs in de Haarlemmermeer draait om de vraag: wat heeft dit kind, uit dit gezin, in deze klas, met deze leerkracht, op deze school, in deze buurt nodig voor zijn ontwikkeling?
“De optimale context creëren, zonder vooraf te standaardiseren”, vat Ekon Hartog samen. “Met vertrouwen in de kerntriade die kind, ouders en leerkracht vormen, doen wat nodig is. Dat kan nooit een voorbedacht keuzemenu zijn.” De werkwijze leverde het samenwerkingsverband een schouderklop van de onderwijsinspectie op voor de effectieve aanpak.

“Wij stimuleren eigenaarschap. En dat toont het speciaal basisonderwijs met de Kans-klas. Dit is niet vanachter een bureau bedacht, maar komt voort uit praktijkervaringen, dat is de kracht. De aansluiting op het voortgezet onderwijs wordt voor een groep kinderen echt beter passend.”

Het mooie is, dat in de opzet van de Kans-klas ‘eigenaarschap’ ook een rode draad is. “Leerkracht Sacha mag van mij bij leven een standbeeld krijgen”, complimenteert de directeur van het samenwerkingsverband. “Zij spreekt het eigenaarschap van leerlingen aan en werkt zo precies in lijn met hoe wij kijken naar passend onderwijs.”

In Hoofddorp draait op de Klimboom (speciaal basisonderwijs) voor het tweede schooljaar de Kans-klas. Negen leerlingen doorlopen een extra jaar basisschool, voor zij naar het voortgezet onderwijs gaan.

Het gaat bijvoorbeeld om kinderen die ‘straks’ prima vmbo aankunnen, maar die nog niet toe zijn aan het voortgezet onderwijs. Soms omdat zij nog erg jong zijn en sociaal-emotioneel nog kunnen groeien, soms omdat cognitief een extra duwtje kan helpen. Zouden zij tóch naar de brugklas gaan, dan zou de kans op een succesvolle start niet groot zijn, ondanks hun potentieel.

Ook voor vluchtelingenkinderen kan de Kans-klas een uitkomst zijn, als zij door hun trauma of onderwijsachterstand extra ‘groeitijd’ goed kunnen gebruiken. De Kans-klas is nadrukkelijk niet opgezet om het uitstroomniveau van leerlingen op te plussen, maar wél om een goede start van kinderen op hun uitstroomniveau te vergroten.

auteur Anne-Marie Veldkamp
fotografie Jeroen Jazet
eerder verschenen jaarmagazine 2018-2019
relevante categorieën (mede)eigenaarschap, doorgaande leerlijnen, passend onderwijs